Natuurles: Knotten

In november worden knotlessen gegeven voor leerlingen van groep 7/8. Ondanks de kou en de grote kans op regen en wind in deze periode blijkt ieder jaar weer dat dit een aantrekkelijke en uitdagende activiteit is waar vrijwel alle scholen (en dus ca. 300 kinderen) aan willen deelnemen.
Dat betekent ook dat we héél veel vrijwilligers nodig hebben! De klas wordt namelijk begeleid door 5 à 6 vrijwilligers (van DGB en Kiwanis) en evenzoveel begeleiders vanuit de school.
Dit is van belang om goed toezicht te kunnen houden op de veiligheid tijdens de werkzaamheden.

De knotlessen vinden plaats in het buitengebied van Leusden op percelen met daarlangs een strook wilgen en/of elzen. Op die locatie wordt dan een ‘pipowagen’ gestationeerd met de nodige gereedschappen en veiligheidsmiddelen. Hier wordt ook de introductie van de les gegeven. Eerst een kort praatje over de geschiedenis van het knotten (eigenlijk ‘afzetten’) en waarom we dit tegenwoordig nog steeds doen.

Vervolgens volgt in het veld een serieuze uitleg over het veilig werken met de materialen en hoe je een boom moet omzagen. Om dit veilig te doen is het voor iedereen verplicht om helm en handschoenen te dragen.

De meeste kinderen hebben nooit eerder een boomzaag en takkenschaar in handen gehad, laat staan bomen omgezaagd. Hoewel het best spannend gevonden wordt, stimuleren we de kinderen om ook echt met alle materialen te werken. Met twee vrijwilligers begeleid je een groepje van 5 of 6 leerlingen in het proces en zorg je ervoor dat iedereen een keer aan de beurt komt voor de verschillende taken: zagen, op de ladder het touw aan de boom binden, het touw strak houden, zodat de boom de goede richting op valt, de takken van de gevallen boom zagen of knippen en opruimen.

Als de zaagsnede diep genoeg is en de boom begint te kraken – en dus dreigt te vallen – moet de zager luid en duidelijk “VAN ONDEREN!!” roepen, zodat iedereen tijdig op veilige afstand kan gaan staan. Dit vallen is meestal een hilarisch moment.

Halverwege de ochtend is er een pauze en wordt altijd uitgezien naar de vrijwilliger die zorgt voor de warme chocolademelk, thee en koffie.

Moe maar voldaan gaan de kinderen rond half 12 terug naar school en ruimen de vrijwilligers het gereedschap, de hesjes, handschoenen en helmen weer op in de pipowagen.