Duurzaam Doen

LEUSDEN Om kleine lokale groene initiatieven te stimuleren kan een voucher ‘Beleef en Bewonder’ ter waarde van 500 of 1.000 euro worden aangevraagd. De provincie Utrecht vindt het belangrijk dat burgers meer betrokken raken bij hun eigen groene woonomgeving en dat natuurbeleid weer midden in de samenleving komt te staan. Daarom ondersteunt provincie Utrecht deze regeling voor fysieke groene projecten in de brede zin van het woord.

Wilt u als groep aan de slag met een initiatief om uw buurt te vergroenen, droogte tegengaan, of zorgen voor betere waterberging? Bijvoorbeeld een boom planten, een vijver aanleggen of een schoolplein vergroenen. Dit jaar is de helft van de vouchers gereserveerd voor boomplantprojecten. Na goedkeuring van de aanvraag door Groen aan de Buurt ontvangt u het aangevraagde bedrag. Meld u aan via info@degroenebelevenis.nl voor info en ondersteuning.

2020 is een jaar dat niemand snel zal vergeten. De coronapandemie had invloed op iedereen, ook op onze activiteiten. Hoewel veel geplande activiteiten met het onderwijs en in de Struintuin niet door konden gaan is er ook veel positiefs te vermelden. Ook dit jaar zijn mensen in en rondom Leusden via onze activiteiten actief geweest op het gebied van natuurbeleving en duurzaamheid. Jeugd gaven we de vaardigheden mee om voorbereid te zijn op de uitdagingen van hun toekomst. Een toekomst waarin met zekerheid “duurzaamheid” een centrale rol speelt. En volwassenen laten we met een nieuwe verfriste blik kijken naar de kansen voor duurzaamheid in de eigen omgeving. Lees in ons jaarbericht een overzicht van onze activiteiten en behaalde resultaten.

LEUSDEN Steeds vaker is iedereen bewust met het milieu bezig. Afvalscheiding, wandeling, kringloopwinkel. Een wandeling in het buitengebied, waar helaas wel vaak zwerfafval wordt aangetroffen, al zijn altijd ‘de anderen’ die rotzooi achterlaten. Gelukkig zijn er steeds meer Opgeruimde Leusdenaren die regelmatig zwerfafval opruimen, het schijnt verslavend te zijn!

Hoe minder afval, hoe minder ergernis en kosten, hoe beter. Van 31 mei t/m 6 juni is er extra aandacht voor afvalbeperking. Er zijn daarover veel doorlopende activiteiten en initiatieven te vinden op milieucentraal.nl/minder-afval/week-zonder-afval.

Samendoen met spullen scheelt voor het milieu en in je portemonnee. Via Leusdenaren voor Leusdenaren op Facebook wordt veel (vaak gratis) aangeboden. Ook is er een Repaircafé in Fort33. Laat je uitdagen en doe mee aan de #weekzonderafval.

LEUSDEN Hoe gaan we in Leusden de klimaatdoelen halen? Een grote uitdaging met knap lastige dilemma’s. Op de komende DEEL-avond op 25 mei kunnen betrokken Leusdenaren daarover in gesprek gaan met Gerben de Vries, Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU).

Slim omgaan met energie is noodzakelijk, in Leusden zijn we daarmee goed bezig. Al op veel daken liggen zonnepanelen, maar dat is niet genoeg. Locaties langs snelwegen en op bedrijventerreinen zijn een goede stap naar capaciteitsvergroting. Maar zelfs dan is meer ‘zon en wind’ nodig. Praat mee over ‘waar en hoe?’

Vijftig jaar geleden vroeg de woningnood om ambitieuze plannen. Door weloverwogen keuzes kreeg Leusden-Centrum vorm, maar niet onbegrensd. Nu vraagt de klimaatverandering om nieuwe doordachte keuzes voor onze toekomstige energievoorziening. RES regio Amersfoort stelde een conceptplan op om in 2030 0,5 Terawatt energie op te wekken met zon en wind. Daarnaast heeft gemeente Leusden de ambitie om in 2040 energieneutraal te zijn. De NMU heeft op grond van het RES-bod criteria geformuleerd tot een alternatief voorstel met locaties. Sterk bepalend voor deze criteria is de verhouding tussen natuur, landschap en maatschappij.

DEEL-avond m.m.v. Gerben de Vries (NMU) op dinsdag 25 mei. Deelname gratis; details en aanmelden via deel-energie.nl.

LEUSDEN Gemeente Leusden ligt op de grens van het prachtige Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Wist jij dat je in jouw tuin een stukje Utrechtse Heuvelrug kunt realiseren? Maak van je tuin een Heuvelrugtuin en maak het ‘onderdeel’ van het Nationaal Park. Iedereen kan een Heuvelrugtuin maken. Of je groene vingers hebt of niet. Veel of weinig tuinierervaring. Een groot of klein budget. Doe mee, maak de Heuvelrug nog groener en ook aantrekkelijker voor vogels en insecten. Een Heuvelrugtuin bestaat voor ruim 60% uit planten. Die planten in jouw tuin vind je ook écht in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Voor de beplantingskeuze van jouw heuvelrugtuin is een speciale plantenlijst ontwikkeld, passend bij de bodemsoort van jouw tuin. Dit heeft veel voordelen, omdat de planten hierdoor minder onderhoud nodig hebben, het beter doen en minder kwetsbaar zijn. Dat geeft veel voldoening en bespaart ook nog kosten.

Is jouw groene hart inmiddels sneller gaan kloppen en wil jij ook aan de slag met jouw Heuvelrugtuin? Op jouwheuvelrugtuin.nl vind je veel tips, voorbeeldtuinen, plantenlijsten, en filmpjes. Begin klein, leef je uit!

Wij roepen alle inwoners op om Leusden te ontdoen van zwerfafval. Doe jij ook een opruimrondje? Meedoen kan gewoon, ook in coronatijd. Dus, toon liefde voor een plek in jouw buurt en maak op zaterdag 29 mei van je dagelijkse wandeling een opruimrondje! Ga alleen, met huisgenoten of met maximaal één iemand van buiten het huishouden.

Een goed begin van je weekend en zo help je actief mee om Leusden weer een stukje schoner te maken. Opgeruimd Leusden zorgt voor veiligheidshesjes, prikkers, handschoenen en/of afvalzakken. Deze kun je zaterdag 29 mei ophalen tussen 9:00 uur en 12:00 uur bij De Groene Belevenis (Hamersveldseweg 107). Meld aub even dat je komt via www.opgeruimdleusden.nl En houd de website in de gaten voor actuele informatie, mocht deze wijzigen ivm coronamaatregelen.

LEUSDEN Op welke temperatuur staat jouw cv-ketel? Veel ketels staan op 80 graden ingesteld maar dat kan lager. Check je ketel, zet ‘m op 60! Zo bespaar je al snel veel gas, en daarmee energie en geld.

Woensdag 31 maart organiseert Energiecoöperatie DEEL een online-informatieavond met IkWilWatt en Energiegroep COOL. Maar je kunt zelf al aan de slag met je cv-ketel. Zie deel-energie.nl voor uitleg én handleidingen voor cv-ketels. Advies of hulp nodig? Neem dan contact op met een energiegids via ikwilwatt.nl. ‘Zet ‘m op 60′ is een campagne van Urgenda. In goed geïsoleerde woningen kan de ketel zelfs op 50 graden ingesteld worden. Check met de ’50-graden test’ van milieucentraal.nl of dat ook in jouw woning mogelijk is.

Nog meer positief energie nieuws is dat er nieuwe collectieve Zonnedaken in voorbereiding zijn. Kun je geen zonnepanelen op je eigen dak leggen? Dan kun je samen met anderen zonnepanelen leggen op een groot Zonnedak. Op 31 maart wordt uitgelegd hoe dat werkt, welke nieuwe projecten in voorbereiding zijn, worden ervaringen gedeeld vanuit het project Zonnedak de Korf, waarin 40 deelnemers al sinds 2017 samen 280 zonnepanelen hebben.

Online-informatieavond ‘cv-ketel op 60’ en nieuw project Collectief Zonnedak: woensdag 31 maart om 20 uur. Organisatie DEEL, IkWilWatt en Energiegroep COOL. Details en aanmelden: zie www.deel-energie.nl.

LEUSDEN Afvalscheiding is waardevol, maar het moet wel goed gebeuren. In Leusden worden papier, PMD en GFT thuis opgehaald, restafval gaat in de ondergrondse containers en al het overige moet in de glas- of textielbak of bij de Milieustraat worden afgeleverd. Huishoudens betalen een vast bedrag aan afvalstoffenheffing en naar frequentie voor aangeboden restafval. Dus hoe beter gescheiden, hoe minder restafval, hoe lager de kosten. Echter, je zou eerder moeten spreken van ‘minder duur’. Door hogere verwerkingskosten en de verbrandingsbelasting van het Rijk stijgen kosten ieder jaar. De gemeente heeft daar geen invloed op. Wel heeft Leusden met het huidige inzamelsysteem de laagste afvalstoffenheffing van de regio. Minimalisering van afval wordt steeds belangrijker om stijgende kosten in de hand te houden.

In de evaluatie Grondstoffenplan 2016-2020 van Gemeente Leusden staan alle statistieken in kilo’s en euro’s. Van 153 kg/inwoner in 2015 naar ca. 77 kg (raming) in 2020. Hieruit blijkt ook dat Leusdenaren hun afval heel goed scheiden, vergeleken met andere gemeenten. Zo hebben de inwoners ongeveer €75.000/jaar aan verbrandingsbelasting voorkomen. Maar omdat afvoer en verwerking van restafval steeds duurder wordt, is het jammer dat sommige PMD containers toch vervuiling (volle drankverpakkingen, piepschuim, landbouwplastic, luiers en overig restafval) bevatten. Dit wordt door de verwerker eruit gehaald en verbrand in plaats van hergebruikt, en dat kost geld..

In de praktijk blijkt ook dat er soms sprake is van ontwijkgedrag: bewoners ‘omzeilen’ de restafvalcontainer waardoor ze niet meebetalen. ‘Dat is niet eerlijk!’ zult u denken, maar het gebeurt wel. Handhavers inventariseren ‘hotspots’ van afvaldump om veroorzakers te achterhalen.

De gemeenteraad heeft op 18 maart 2021 het Grondstoffenbeleidsplan 2021-2025 vastgesteld. Streven is het restafval te verlagen tot 50 kilo per inwoner in 2025. Het serviceniveau wordt verhoogd met een keukenafvalbakje, gescheiden inzameling van luiers- en incontinentiematerialen en een papiercontainer in de bebouwde kom. Met behulp van een afvalcoach en uitgebreide communicatie wil de gemeente de inwoners helpen om het restafval nog meer te verminderen en de kwaliteit van de grondstoffen te verbeteren.

Opgeruimd Leusden is een samenwerking van actieve inwoners voor een zwerfafvalvrij Leusden. De Groene Belevenis is penvoerder van dit initiatief en coördineert Opgeruimd Leusden, het bureau Appel&Eelman ondersteunt met organisatie en communicatie. Samen laten we zien hoe we het dorp schoner willen krijgen en houden, door opruimochtenden, bewustwordingscampagnes en educatieprogramma’s. Ook in 2020 zijn met de vele vrijwilligers weer veel mooie acties gehouden, een overzicht hiervan is in het Jaarbericht weergegeven.

LEUSDEN Hoe maken we de Eurowoningen klaar voor de toekomst? Deze vraag leeft onder de bewoners van de wijk Rozendaal. Inmiddels hebben wijkbewoners een buurtteam gevormd dat nadenkt over de manier waarop de woningen energiezuinig en op termijn aardgasvrij te maken zijn. De gemeente heeft Buurkracht gevraagd het proces te begeleiden, bureau Endule geeft technische ondersteuning en ook de energiegidsen van IkWilWatt zijn betrokken. Hiermee zijn de bewoners van de Eurowoningen de eersten die in Leusden met een wijk- warmteplan aan de slag gaan.

Het Buurtteam Eurowoningen Toekomstbestendig stelde zich begin februari voor via een online seminar, georganiseerd in samenwerking met Buurkracht. Aan meer dan 100 buurtbewoners gaf technisch bureau Endule een toelichting over de (on)mogelijkheden om woningen aardgasvrij te maken. Duidelijk werd dat voor grote collectieve systemen bijna alle bewoners tegelijk moeten overschakelen, hetgeen wel botst met keuzevrijheid.

In de wijk Rozendaal (Eurowoningen) is het Buurtteam voortvarend aan de slag gegaan met hun wijkwarmteplan. (foto: FIMI)

Ook heeft het Buurtteam een digitale enquête opgezet waarin binnen 2 weken 114 buurtgenoten hun ervaringen deelden over aangebrachte isolatie, offertes en kosten, wensen en knelpunten. Deze informatie wordt gebruikt om een inkoopactie op te zetten. Het Buurtteam bundelt alle vergaarde informatie en verwerkt dit in een wijkwarmteplan. Dat geeft de bewoners inzicht hoe zij hun woningen daadwerkelijk toekomstbestendig kunnen maken. Het plan moet voor de zomer klaar zijn en beschrijft een vervolgroute tot 2050. Wytske, bewoonster Finnmark: “Onze Eurowoningen zijn 50 jaar oud en van origine helaas slecht geïsoleerd. Om deze woningen in de toekomst behaaglijk en betaalbaar aardgasvrij te maken is isolatie heel belangrijk. Dat levert al direct resultaat: een lagere energierekening én meer wooncomfort. Maar waar moet je op letten? Welke isolatiewaardes zijn belangrijk? Waar vind je een goede leverancier en wat zijn de mogelijkheden om het te betalen? Deze informatie willen we als Buurtteam beschikbaar maken voor onze wijk. In maart houden we een online avond over dit onderwerp.”

Wanneer is er een wijkwarmteplan in jouw wijk? Check de overzichtskaart op https://www.leusden.nl/duurzaamheid/duurzaamheid-leusden-aardgasvrij.